S A D E C E Ö Z G Ü R

Başladı başlayacak derken, IPTV (Internet Protocol Television - İnternet protokolü televizyonu) yayınlarına ilişkin düzenlemeleri içeren IPTV Yönetmeliği 17 Temmuz 2010 tarih ve 27644 sayılı Resmi Gazete'de yayınlandı. IPTV'nin ne olduğunu merak edenlerin, blogda daha önce yayınladığım yazıları okumalarını öneririm. Yönetmeliği değerlendirmeye geçmeden önce bir tartışmaya açıklık getireyim. Kimilerine göre, mevcut RTÜK yasası ile IPTV konusunda düzenleme ve denetleme hakkı RTÜK'te yoktur. Oysa, çeşitli tarihlerde değişikliklere uğrayan, 1994 yılında çıkartılmış 3984 sayılı kanunun 2. maddesinin d bendinde televizyon yayını tanımlanmıştır. Bu tanımda yer alan elektromanyetik dalgalar, veri şebekeleri ve diğer yollarla ifadesi IPTV'nin RTÜK denetimine tabii olduğunun kanıtı niteliğindedir. IPTV Yönetmeliği'nde atıf yapılan 31. maddede ise farklı teknolojilere özel vurgu yapılmıştır. 2002 yılında değişikliğe uğrayan maddede yer alan aşağıdaki ifade IPTV denetiminin R...

Yazının başlığının iddialı olduğun kabul etmekle birlikte kötü sayılamayacak bir araştırma sonucu oluşturduğumu baştan belirteyim. Elbette atladığım bilgiler vardın. Ancak, tüm yazılanlar referanslıdır. Bağlantı gördüğünüz yerlerde (altı çizgili yerler) tıklarsanız ilgili sayfalara ulaşabilirsiniz... TÜRKİYE'DE ipTV Televizyon karşısında geçirilen saat olarak bakıldığında oldukça ön sıralarda yer alan (günlük ortalama 5 saat) ülkemizde, ipTV birçok girişimcinin iştahını kabartmaktadır. Geniş bant ağ abonesi her ne kadar 3 milyonu geçmiş olsa bile, Türkiye’de 20 milyon civarında hane olduğu göz önüne alındığında, sektörün daha gelişme çağında olduğu söylenebilir. Televizyonun öğretici, kamuoyunu bilgilendirici özelliklerinin ne kadar kullanıldığı, ciddi olarak tartışmalıdır. Geniş kitlelere ulaşmakta en kolay yol olan televizyon yayıncılığı ve reklamcılık için yeni fırsatlar yaratacak olan ipTV, yakında hayatımıza girecek gibi görünüyor . 2007 yılı sonunda İstanbul’da düzenlenen ...

Teknoloji İnternet üzerinden yapılan yayın (WebTV) ile ipTV sıklıkla birbirine karıştırılır. Oysa ikisi tamamen farklı konulardır. İnternet, herkesin kullanımına açık en geniş ip ağıdır. İnternet üzerinden yapılan yayınlarda hizmet kalitesi beklenmez. Olabildiğince iyi geçerlidir. ipTV hizmetinde ise kontrollü ve kapalı bir ip ağı söz konusudur. Hizmet kalitesi garanti edilmiştir. WebTV’den farklı olarak ipTV’de yayın almak için Set Üstü Kutusu (STB:Set Top Box) (ya da STB gibi davranan yazılım) gereklidir. WebTV düşük çözünürlüklü iken ipTV’de çözünürlük enaz normal televizyon yayınlarındaki, kimi uygulamalarında yüksek tanımlamalı (HD:High Definition) yayında olabilir, gibidir. WebTV konusunda farklı yaklaşımlar ilginç ve beklenmedik sonuçlar doğurabilir. JoostTV , dosya paylaşım portalı Kazaa gibi, izleyicinin aynı zamanda yayıncı da olduğu (peer to peer) bir ağ modelini kullanarak mevcut şartlarda yüksek kalitede video izletmeye çalışan bir girişimdir. ipTV'de üç temel bileşen...

CEBIT ile ilgili yazmaya devam edeyim bir süre. Sektörü yakından izleyenler için, konferansta konuşulanlar sürpriz şeyler değildi. Gerek ülkemizde gerekse yurtdışında yakınsama (convergence) bir süredir gündemde. Yayın ile bilgi teknolojilerinin bir araya gelmesi, daha somut ifadesiyle televizyon ile internetin buluşması diyebileceğimiz bir kavram yakınsama. Büyük resme baktığımızda yayın işinde uzmanlaşmış şirketlerin (Tandberg Television ve Scientific Atlanta gibi) telekom/veri iletişimi konularında uzmanlaşmış şirketlerce (Ericsson ve Cisco gibi) satın alınmasıyla hızlana bir süreç yaşanıyor son yıllarda. Konferansın özellikle ilk günündeki IPTV konulu sunumları bu gözle değerlendirmek gerekli. Konferansta IPTV operatörü olmak için hazırlık yapan TTNET, set üstü kutusu ve IPTV uyumlu televizyon gibi hazır cihazlar sunan VESTEL, Avrupa Yayın Birliği (EBU) ve RH Danışmanlık şirketi adına sunumlar yapan değerli konuşmacılar yeni teknolojilerle birlikte televizyon sektöründeki muhtemel ...

Yazının başlığı uzun oldu. Daha kısa başlıklar konunun önemini yeterince açıklayamaz endişesiyle böyle oldu. Artık kusuruma bakmayın. Konunun önemi, son kullanıcı olan siz televizyon izleyicilerini de bir ölçüde ilgilendirmesinden kaynaklanıyor. Malumunuz olduğu üzere Radyo Televizyon Üst Kurulu geçtiğimiz yaz IPTV yayınları ile ilgili bir yönetmelik yayınlamıştı. Bu yönetmeliğe ilişkin değerlendirmelerimi hem blog sayfamda hem Elektrik Mühendisleri Odası'nın yayını Elektrik Mühendisliği Dergisini 441. sayısında çıkan yazımda paylaşmıştım. 17 Haziran 2011 tarihli RTÜK Basın Bildirisi 'ndeki "Öte yandan, yürürlüğe giren Kablolu Yayın Lisans Yönetmeliği, IPTV yayınlarını da kapsamakta olup, mevcut Radyo ve Televizyon Üst Kurulu IPTV Lisans ve İzin Yönetmeliğinin iptaline ilişkin yönetmelik de yayınlanmak üzere Başbakanlığa gönderilmiştir. Yönetmeliğin Resmi Gazetede yayınlanmasıyla birlikte daha önce yürürlükte olan Radyo ve Televizyon Üst Kurulu IPTV Lisans ve İzin Yönetm...

IPTV ve internet üzerinden yapılan web TV arasındaki farkları, sektör çalışanları biliyor. Sektör dışındakiler için, google'da kısa bir arama yapmalarını öneririm. Bu yazımda iki uygulamanın farklarına değinecek değilim. Konu biraz daha özel: IPTV ve WebTV'nin düzenlemeleri.  Konunun bu boyutu, özellikle sektörde yatırımı olan şirketler ve düzenleyici denetleyici kuruluşlarca dikkatle değerlendiriliyor. İşte bu değerlendirmelerin sonucu olarak Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu önemli bir araştırma raporu yayınladı. BTİK'nın web sayfasında ücretsiz olarak indirebileceğiniz rapor, IPTV ve WebTV'nin ne olduğuna dair kısa açıklamaların ardından ülke örnekleri üzerinden konuyu ayrıntılı olarak irdeliyor. Özellikle ülkemizde IPTV sektörünün geleceği ile ilgili yorumlar dikkat çekici. Hali hazırda ülkemizde bir tane IPTV operatörü bulunuyor. BTİK verilerine göre 2013 yılı ilk çeyreğinde bu tek operatörün abone sayısı 200.000'in altında görünüyor. Türkiye büyüklüğü...

Bir dizi halinde yayınlamayı düşündüğüm makalemi yakında çıkacak EMO Ankara Şubesi bülteninde okuyabilirsiniz. İletim teknolojisinin gelişmesi bir çok sektör gibi yayıncılık sektörünü de etkiliyor. Çevirmeli ağ ile 14.4 kbps hızındaki bağlantılar kullanıldığı dönemlerde, geniş bant ağ bağlantısı makul fiyatlara inip yaygınlaştığında bu ağ üzerinden birçok yeni servisin olanaklı hale geleceğini makalelerden okurduk. Ülkemizde geniş bant ağ bağlantısının ücreti makul seviyelere geldiği tartışılır, ancak yaygınlaşmaya başladığı bir gerçek . Geniş bant erişim ve gelişen sıkıştırma teknolojileri ile gerçekleştirilebilir hale gelen servislerden birisi internet protokolü televizyonu ya da bilinen adıyla ipTV’dir. Makalede, ipTV’nin teknolojisinin ayrıntılarına girmeden genel olarak tanıtılması amaçlandı. İlerleyen bölümlerde görüleceği üzere özellikle ülkemizdeki duruma ilişkin gözlemlere yer verildi. ipTV konusunun ayrıntılarına girmeden önce, sektörde yaşananlara gözatmakta yarar var: Ip ...

Etkinliğin teknik değerlendirmesini önümüzdeki haftaya bıraktım gerçi. Ancak, haftaya kadar bekleyemeyenler için kısa kısa gözlemlerimi aktarayım. Ayrıntılı değerlendirmeler gelecek merak etmeyin... Türk Telekom, yaklaşık 5 yıl önce başladığı IPTV projesinde sona gelmiş. TTNet şirketi üzerinden IPTivibu (TTNet CEO'sunun sunumunda, ki konferansın tümü simultane tercüme falan yapılmadan sadece İngilizce'ydi, bu ismin İngilizce'de that is IPTV anlamına geldiğini söyleyince fark ettim IP tivi işte bu anlamında bir kısaltma olduğunu :) adlı hizmeti sunmaya 2 hafta önce başadıklarını duyurdular. Konferansta soft launch (yumuşak duyuru ?) olarak yapılan duyuru ile hizmetin başlatıldığı söylense bile henüz web sayfasında bu konuyla ilgili bilgilere ulaşılamıyor.  IPTivibu hizmeti için en az 8 MBit/saniye hızında TTNet internet aboneliği gerekiyormuş. Şimdilik 101 kanal, ki bunların içerisinde HD olanları da olacakmış. Etkileşimli hizmetler, flick uygulaması fal...

Blogların çoğunda yazılar, belli bir konu etrafında oluşturulmuş. Türkçe yazılmış blogların, en azından benim gezdiklerimin, iki konusu var: yemek ve gezmek. Belki yapması/yazması kolay olduğu için, belki daha fazla ilgi çekeceği düşünüldüğü için bu iki konuda epey sayıda blog mevcut. 2004 yılı sonlarından beri yazmakta olduğum blog sayfam için ise böyle bir ana konu tespit etmek pek kolay değil. Yan taraftaki etiketlerden de anlaşılacağı üzere kitap, film, tiyatro (son seneler yeni yazı eklenmemesine karşın eskileri okunmaya devam ediyor), mekan (özellikle Göksu Lokantası), son zamanlarda tarif ve elbette teknik yazılar ekliyorum sayfama. Mutfakta geçirdiğim zaman arttıkça tariflere yeni eklemeler sürecek. İnternette teknik konularda ahkam kesenlerin bir bölümü okullu, bir bölümü ise alaylı. Hem okullu hem alaylı olarak çalıştığım yayıncılık sektöründeki gelişmelere ilişkin yazılar oluşturmaya devam edeceğim. Umarım birilerine yararı dokunuyordur... Uzun bir girişten sonra gelelim yaz...

Konu ile ilgililerin merakla beklediği etkinlik ilk kez ülkemizde gerçekleştirilecek. Mövenpick Hotel, İstanbul'da 12-13 Ekim (yani haftaya salı-çarşamba) günlerinde toplam 9 oturumda önemli konuşmacıların yer alacağı IPTV World Forum Eastern Europe ile ilgili ayrıntıları web sayfasında bulabilirsiniz. Etkinliğe katılım ücretli. Ücretler epey yüksek. 5 Ekim'den önce kayıt yaptırmışsanız, ki bu iletiyi yazdığım tarih düşünülünce artık çok geç :), 1499 € ödemeniz gerekiyor. Bugün kayıt yaptırırsanız ise 1799 € ödeyeceksiniz. Ancak Free Operator Pass adlı bir seçeneğiniz daha var. Free Attendance For Service Providers olarak ayrıntılandırılan bu seçeneğin tam olarak kimleri kapsadığını çözemedim. Eğer IPTV hizmet sağlayıcılar kastediliyorsa Türk Telekom, TTNet, Superonline gibi şirket çalışanları kapsanmış oluyor. İşin doğrusu kendimi de o kategoriye sokup kayıt yaptırdım :) Ancak kaydımın geçerli sayılıp sayılmadığı belli değil henüz. Neyse, fırsat bulu...

Eğer bir aksilik yaşanmazsa önümüzdeki hafta başlayacak ve benim de davetli olarak katılacağım Connected TV Summit etkinliğinin programını değerlendirmeye devam ediyorum. İlk gün yapılacak oturumlar çoğunlukla IPTV, OTT ikilemi üzerineydi. İkinci gün de temel konular değişmiyor. Etkinliğin programının bu minvalde sürüyor oluşu anlamlı elbette. Ülkemizde de son öğrendiğim verilere göre 500.000 adetin üzerinde Samsung Smart TV satılmış ve bu 500.000+ cihazın büyük bölümü ağ bağlantısını gerçekleştirmiş. Yani bu cihazları alanlar, artık cihazın ek özelliklerini kullanıyorlar. Bir çok yayıncı kuruluş, 6112'deki tanımıyla medya hizmet sağlayıcı şirket, bu alanda var olabilmek adına uygulamalarını akıllı TV'lerde kullanıma sunmuş durumda. Buradan ne çıkar, nasıl bir iş modeli kurulur, televizyon üreticileri yeni IPTV hizmet sağlayıcısı haline gelebilir mi, RTÜK bu alanı nasıl düzenleyecek, yapılacak olan kablo tv yayını olarak değerlendirilir mi soruları hep akılda. Soruları unutmad...

Yazının başlığını Teknik Değerlendirme - 1 dedim. Bunun bir dizi yazının ilki olduğunu düşünerek öyle yazdım. Pek uzun yazmayacağı, dizi yapmayı düşündüğüm için. Öncelikle Türk Telekom ve TTNet üzerine görüşlerimi yazayım. Etkinliğin ana destekçilerindendi her iki şirket. Türk Telekom'un üst şirket olarak görürsek, ki öyle aslında, Argela, TTNet ile birlikte sergi alanında büyük yer almışlardı. Argela, yazılım geliştirme alanında çalışıyor. TTNet, malum internet servis sağlayıcısı. Türk Telekom'un etkinlikte açıkladığı stratejisine göre IPTV , internet ve Voice over IP (IP üzerinden ses:VOIP) hizmetini TTNet üzerinden sunacak. İnternet ve telefonu tek faturada birleştirmeyen Türk Telekom, üç hizmet için tek fatura dönemine geçmeyi planlıyor. IPTV'yi itici güç olarak kullanacak. 3 farklı ekrandan (telefon, televizyon ve bilgisayar) televizyon izlemenin olanaklı olacağı ileri sürülüyor. Planlaması kolay, uygulaması ise zor bir hizmet IPTV. Multicast broadband internet bağl...

Türk Telekom'dan uzunca süredir beklenen IPTV hizmetinin duyurusu henüz yapılmadan WebTV hizmeti tivibu 'nun reklamları televizyon kanallarında dönmeye başladı. Birçok internet sitesinde WebTV ile IPTV arasındaki farkların ne olduğuna ilişkin bilgiler bulabilirsiniz. Oralara bakmaya üşenenler olur diye ikisini ayıran en temel noktaları belirteyim istedim. IPTV, yayını almaya uygun ek bir cihaz (set üstü kutusu - set top box) yardımı ile televizyondan izlenir. WebTV, bilgisayardan ya da internete bağlanabilen cep telefonu, cep bilgisayarı vb cihazlardan izlenir. IPTV'de hizmet kalitesi (Quality of Service) garantisi vardır. WebTV'de internet bağlantısında yaşanabilecek yığılmalar hizmetin kalitesini düşürebilir. Oldukça uygun fiyatlarıyla sunulmaya başlanan Tivibu hizmetini almayı düşünenlerin ilgili sayfadaki Sıkça Sorulan Sorular bölümünü dikkatli okumalarını öneririm. TTNet'e kotalı abone olanların, Sıkça Sorulan Sorular bölümünde de yanıtlandığı üzere Tivibu ...

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) her çeyrek Pazar Verisi başlıklı bir rapor yayınlıyor. İletişim dünyasına dair oldukça ayrıntılı sayılara yer veriliyor bu raporlarda. Aynı raporda yer alan PayTV pazarı paylarından iki grafik ürettim.  İlk grafik Türkiye'de payTV abonelerinin (yani bir hizmet sunucusundan, para ödeyerek televizyon yayınlarına ulaşanlar) oranını gösteriyor. Bu grafiği 2016 yılında ürettiğimde payTV payı %30 idi. Bugün için bu oran %31 görünüyor. Toplam hane sayısını 20 milyon olarak varsaydım.  Yukarıdaki grafikte FTA olarak kısaltılan Free To Air: havadan ücretsiz olarak yayın izleyenler için kullanılan bir terim. Ülkemizde sayısal karasal televizyon yayınları bulunmadığından FTA, çanak anten ile televizyon izleyenleri temsil ediyor. PayTV içerisinde kablo TV, IPTV (TTNet ve Superonline), uydu platformları (Digitürk, D-Smart, Fillbox ve Tivibu) var.  Aşağıdaki grafikte bu %31'lik PayTV pazarında KabloTV, IPTV ve uydu platformların...

IPTV ile ilgili okuma çalışmaları yapıyorum uzun süredir. Yayın sektörünü derinden etkileyecek bir konu gibi geliyor bana IPTV. Çok kısa özetlersem, internet protokolü denilen IP üzerinden televizyon yayıncılığı yapılması diyebiliriz bu teknolojiye. İşin içine bir çok konu giriyor elbette. Sıkıştırma tekniklerinin gelişmesi, daha fazla yayını aynı bant genişliğinden göndermenizi sağlıyor. Bununla da kalmıyor elbette IPTV'nin güzellikleri. Televizyon ve bilgisayar teknolojilerinin birleşmesini de bir şekilde sağlamış oluyor. Kişiye ve bölgeye özel reklamlar, yayın ile bütünleşmiş etkileşimli içerik, yayın sırasında sipariş vermek, isteğe bağlı video ilk aklıma gelenler. Önceki yazılarımda da yazmıştım. Özel sektörün büyükleri konunun öneminin farkında. Doğan Grubu'nun elindeki kanalları düşününce bu konuya verdikleri önem çok daha anlaşılır oluyor elbette. Konu ile ilgili internette bir çok kaynak bulunabilir elbette. Son gördüğüm sayfanın bağlantısı aşağıda. İngiilizce bilenler...

Bir önceki yazımda "kaos dağılana kadar" blogumu tatile çıkarttığımı yazmıştım. Bu yazımı görüp, kaos sürüyor demeyin. Bence ortada kaos / belirsizlik kalmadı. Bundan sonra ne olacağını, bir kaç gündür söylüyorum yakın çevreme ve kendimden korkmaya başladım ki ne söylediysem gerçekleşiyor. Bundan sonrasında olacaklara dair de tahminim var ancak onları sadece yakın çevremle paylaşabiliyorum. Yani uzun lafın kısası benim için kaos / belirsizlik ortamı bitti. Bu yüzden blogumda eski yayın düzenine geri döndüm. Bu kısa / uzun bilgilendirmenin ardından gelelim yazının konusuna: Over The Top Television konusunda Türkçe ilk makalelerden birisini yazmış birisi olarak mutlulukla ifade ederim ki konu, beklediğim gibi, gün geçtikçe önem kazanıyor. Eğer sektörün içerisinde birisi değilseniz de sanırım biliyorsunuzdur, NetD, Tvyo gibi bir takım siteler çıktı yakın zamanda. Hatta tvyo adlı, Doğuş Grubu'nun platformunda televizyonda izlediğimiz kimi dizilerin bipsiz (+18) hallerin...

Arayana bilgi / belge çok. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTİK), elektronik haberleşme sektörünün üç aylık verilerini yayınladı. Yayınlanan son veriler, ikinci çeyreğe ait. Nisan, mayıs ve haziran aylarını kapsayan üç aylık dönemin verileri incelendiğinde ilginç sonuçlar görülüyor. Televizyon dünyasını ilgilendiren verilerin, önemli gördüklerimi maddeler halinde paylaşmak isterim:  Kablo TV abone sayısı 1213517. Türksat'ın abone sayısı 2012'in birinci çeyreğinde 1277355. Büyük değişiklik görünmüyor. Sayısal kablo hizmetinin ise abone sayısı 568803. Bu sayılara bakınca şaşırmamak elde değil. Kablo TV'ye abone olan hanelerin yarısından fazlasının, o kadar kampanyalara karşın, sayısal kabloya geçmeye razı edilemediği görülüyor. Bildiğim kadarıyla analog kablonun ulaştığı tüm hanelerde sayısal kablo olanağı da var. Ancak, anlaşılan televizyon alıcısına (ekrana/cihaza) tonla para yatıran halkımız, bu ekranların hakkı verecek yayın için ek para vermek istemiyor.  IP...

ipTV ile birlikte televizyon ya da daha genel anlamda video hizmetinin Telco şirketlerince sunulması, klasik (linear:doğrusal) televizyon izlemenin yanında; kaçırdığınız yayını belirli bir süre boyunca izleyebilme (catch-up TV), sipariş ettiğiniz filmi izleyebilme (video on demand :isteğe bağlı video), izlediğiniz programı duraklatma-kaydetme-ileri/geri sarma olanağı (personal video recorder:kişisel video kaydedici), yayınlanmakta olan programla etkileşim (interactive tv:etkileşimli tv), bilgisayar olmadan internete erişim gibi yeni seçenekler sunacak. bir sonraki yazıda ipTV'nin arkasındaki teknolojiden bahsedeceğim.

Başlık pek bir şey ifade etmiyor olabilir. 9-10 Ekim 2012 tarihlerinde İstanbul The Marmara otelinde gerçekleştirilen TV Connect EurAsiaEasternEurope etkinliğinde konuşulanlar sonrası bende oluşan kafa karışıklığını anlatmak için daha uygun bir başlık bulamadım. 2 yıl önce IPTV Derneği'nin büyük katkıları ile İstanbul'a gelen IP&TV World Forum etkinliğinin Doğu Avrupa ayağı, bu yıl isim değişikliği ile TV Connect olarak karşımızdaydı. Etkinliği Informa adlı şirket düzenliyor. Dinleyici olarak katılım ücreti 1500 €'nun üzerindeydi. Neyseki sınırlı sayıda yayıncı kuruluş çalışanları için ücretsiz davetiye olanağı sunulmuştu. Etkinlikte dikkatimi çeken bir çok konu oldu. İki güne yayılmış sunumlarda Çek Cumhuriyeti'nden Rusya'ya, Ermenistan'dan ülkemize bir çok sektör temsilcisinin görüşlerini dinledim. Televizyonda yayınlanan dizileri, yayından kısa bir süre sonra internette bulabildiğiniz değişik bir dünya başladı artık. Hatta diziyi eş anlı olarak internet...

Kısa sürdü twitter maceram. Vaktimden çaldığını fark ettiğim herşeyi hayatımdan çıkartıyorum. Twitter, vakit hırsızlarının önde gideniydi, hesabımı kapattım. Bazen, keşke böyle durum güncellemesi gönderdiğim bir platform olsaydı diyorum. İşte bu yazı, öyle bir yazı. Yani "durum güncellemesi" var sadece. Krakow havaalanı, uluslararası terminalinde Frankfurt'a gidecek Lufthansa uçağını bekliyorum. Trabzon dönüşü uçağı göz göre göre kaçırınca ve sonra Paris dönüşü ucu ucuna yetişince artık saatler öncesinde yola çıkıyorum. Bu kez de öyle yaptım. Digital TV CEE etkinliğinin son gününde, diğer iki günde olduğu gibi, bir çok ikili görüşme gerçekleştirdim. Bir firmayı temsilen gelmiş olsaydım eminim epey iş bağlantıları yaparak dönüyor olacaktım. Oysa, İngilizce yazmakta olduğum bloğumun reklamını yapıp ilerleyen etkinliklerde Türkiye televizyon pazarının durumu hakkında sunum yapabileceğimi belirtmekten ileri gitmedi görüşmelerim. Bağlantı bağlantıdır deyip geleyim bu duru...